Page 7 - Het mysterie Wardenier

Motor zorgt voor ‘wereldnieuws’
In de eerste week van november 1934 was ‘de wondermotor van Wardenier’ wereldnieuws. Een journalistieke hype op wereldschaal. Tal van opmerkelijke gebeurtenissen volgden elkaar snel op. En dat allemaal, omdat de 22-jarige Johannes (Jo) Wardenier uit Steenwijkerwold verkondigde een ’brandstoflo- ze’ motor te hebben uitgevonden. Volgens de jonge uitvinder zelf zou dit ‘een grote ommekeer op motorisch gebied veroorzaken.’
Niet alleen lokale en regionale kranten, maar ook verslaggevers van de com- plete vaderlandse en zelfs internationale pers hebben aan deze opzienbaren- de uitvinding aandacht geschonken.
Johannes Wardenier domineerde het nieuws en liet bestuurders, bedrijven, geldschieters, maar bovenal de gewone - werkloze - man geloven in een won- der.
Nog altijd wordt er veelal geheimzinnig gesproken over de motor, die zou worden geproduceerd in een in Wolvega te realiseren fabriekscomplex. Hier zouden 13.000 personen werkgelegenheid vinden en dat nieuws klonk met name de vele mensen zonder werk in die (crisis)tijd als ‘muziek’ in de oren. Het is allemaal anders gelopen. Wardenier werd opgenomen in een psychia- trische inrichting. Hij werd daar echter als ‘normaal’ beschouwd door de hem behandelende professor, die hem dan ook prompt weer naar huis stuurde. Eigenlijk begon toen het mysterie, want thuisgekomen bleek de motor te zijn verdwenen. ‘Opgehaald door enkele heren, die zeiden namens Johannes te komen’, vertelden zijn ouders later. ‘Zij moeten door Philips zijn gestuurd’, be- weerde Wardenier niet lang voor zijn overlijden.
Er zijn meer ‘vreemde’ dingen gebeurd rond de persoon van Wardenier, die na zijn uitvinding nooit meer heeft gewerkt en zich financieel altijd goed heeft kunnen redden. Tot zijn dood in 1960, die nogal onverwachts kwam. Juist in die periode werkte Johannes (hersteld van een ernstige tbc-aandoening) aan rehabilitatie en maakte hij de tekeningen voor de motor opnieuw. Die teke- ningen verdwenen even mysterieus als zoveel andere gebeurtenissen een ui- terst merkwaardig karakter droegen.
In 1974 publiceerde de Zwolse Courant (en andere bladen van de Koninklijke Tijl) gedurende een tiental weken in feuilleton een reconstructie van dit ‘won- derlijk wereldgebeuren’ en dat heeft een stroom aan reacties losgeweekt. Tien jaar later kwam het boek ‘Het mysterie Wardenier’ uit. Sindsdien zijn de vraagtekens gebleven. Was Jo Wardenier een fantastisch genie of een geniaal fantast? Een uitvinder of een oplichter? Een jaar voor zijn overlijden sugge-
5