Page 9 - Het mysterie Wardenier

Hoop gloort in november 1934
In het centrum van Wolvega, de hoofdplaats van de 27 dorpen tellende ge- meente Weststellingwerf, verzamelen met name oudere mannen en werklo- zen zich in 1934 bij het ‘courantenkantoor’ van G. Taconis, uitgever van het lokale weekblad Stellingwerf. Of bij het opvallende publicatiebord, waar soms het weekblad Het Leven hangt. Dat blad brengt het meest sensationele nieuws of het nieuws op de meest sensationele manier. Compleet met foto’s uit binnen- en buitenland. De kranten worden gespeld, inclusief de adverten- ties.
Hieruit blijkt, dat de prijzen weliswaar blijven dalen, maar voor de mensen zonder werk (een kwart van de werkende bevolking) toch veel te hoog zijn. Zoals voor een paar sandalen, waarvoor 77 centen moeten worden neerge- teld. Een fiets met remnaaf kost 25 gulden, een kostuum op maat gemaakt vijf tientjes. ‘Versche Hollandsche Roomboter’ is al in prijs gezakt naar 87 cent per pond. Maar weinigen kennen hiervan de smaak, hoewel zij tussen de koeien wonen en op het platteland zijn opgegroeid.
Nederland telt bijna een half miljoen werklozen. Een van de vier mannen zit thuis en moet twee keer per dag stempelen voor ‘de steun’, de benaming voor een uitkering (rond een tientje per week) waarvan je net de huur en het voed- sel kunt bekostigen. Iemand in de werkverschaffing incasseert (soms iets meer dan) dertien gulden.
Voor het eerst wordt gesproken over ‘de motor’ en maakt in het centrum van Wolvega nieuwgierigheid plaats voor bewondering en vooral hoop voor de vele werklozen. Zij zien eindelijk meer dan een lichtpuntje in deze troosteloze crisistijd.
De tot dan nog onbekende Johannes Wardenier uit de buurt van Steenwijk heeft een brandstofloze motor uitgevonden, waardoor werk lonkt voor dui- zenden werklozen. Optimisme is er vooral in Weststellingwerf. Want de jonge uitvinder heeft Wolvega immers uitgekozen als de plaats waar de fabriek zal komen om de motoren te fabriceren. Wolvega wordt een tweede Eindhoven. Er wordt weer gelachen. Thuis en in familiekring gaat het alleen maar over ‘de motor’ en de uitvinder. En dat allemaal na de mededeling van de nog maar pas aangetreden burgemeester mr. E.N.W. Maas van Weststellingwerf, ‘dat de Hoogedelgestrenge Heer op donderdag 1 november een persconferentie heeft uitgeschreven om vier uur ‘s middags en de journalisten officieel ten ge- meentehuize zal ontvangen teneinde hen te informeren over een belangrijke ontwikkeling.’
7